Phát hiện các dấu hiệu tự kỷ sớm

Rất nhiều các bác sĩ nói là tự kỷ không thể chẩn đoán được cho tới lúc hai tuổi, hai tuổi rưỡi, ba, hoặc là bốn tuổi khi mà các triệu chứng hiện ra rõ ràng, chẳng hạn như con của quý vị không có sự giao tiếp mắt, không chơi với bạn, không nói chuyện, không thích được ôm ấp. Lúc này thì quý vị thấy con mình khác hẳn các trẻ nhỏ khác.

Theo kinh nghiệm thì những điều này không phải là như vậy. Các nhà nguyên cứu cũng cho biết là tự kỷ có thể được khám phá rất sớm, và điều này cho chúng ta rất nhiều cơ hội để giúp cho các em. Thật ra các nhà nguyên cứu cho biết là tự kỷ có thể được khám phá sớm nhất vào lúc sáu tháng tuổi. Các nhà nguyên cứu từ đại học University of Florida, Osnat và Philip Teitelbaum, PhD cho biết là họ có thể biết về tự kỷ trong tương lai qua việc nhìn các em tiếp xúc với môi trường xung quanh. Các em bé trở thành tự kỷ là những em có khả năng lật người và không thể ngồi một mình khi được sáu tháng tuổi, đây là những khả năng rất thông thạo đối với những em bình thường cùng tuổi. Đây là dấu hiệu các em bé vẫn còn có các phản xạ sơ sinh, và điều này làm cho các phản xạ cơ thể không phát triển được. Điều này có nghĩa là khả năng vận dụng các cơ bắp thịt không phát triển theo kịp giai đoạn, và các em bị chậm phát triển.

Gần đây nhất là nguyên cứu từ Kennedy Krieger ở Baltimore cho biết kết luận cũng tương tự. Các nghiên cứu trên những em bé có rủi ro tự kỷ cao cho thấy 90% các em sau này bị chẩn bệnh tự kỷ đã không thể tự nâng cổ lên được khi kéo các em trong tư thế đang nằm thành tư thế ngồi (giống như là đầu các em quá nặng, hay là cổ quá yếu).

Bác sĩ John Constantino từ đại học University of Washington cho biết là sự không phối hợp được các di chuyển của tay chân hay là các cơ bắp thịt là những triệu chứng giúp chẩn đoán bệnh tự kỷ vào giai đoạn tuổi rất nhỏ. Những em bé bình thường sẽ không có vấn đề này. Khi quý vị thấy các em thật nhỏ có những sự di chuyển tay chân không đồng đều, chẳng hạn như chỉ dùng một tay, hay là chỉ lăn qua một bên, thì đó là sự chênh lệch khả năng của não bộ. Rất nhiều các bác sĩ nhi đồng nói với quý phụ huynh là các bước phát triển không có quan trọng, và các em sẽ tự phát triển sau này. Điều này chỉ đúng một phần nhỏ. Các bước phát triển milestones rất là quan trọng. Đây là những dấu hiệu cho thấy não bộ đang có sự phát triển bình thường. Từ lúc con của quý vị mới sinh ra quý vị nên chú ý kỷ vào các bước phát triển. Con của quý vị có tự lật người không? Có ngồi không? Có bò không? Có đi không? Và có nói đúng theo thời gian không? Con của quý vị có những di chuyển tự nhiên khi còn thật bé không, và con của quý vị có theo kịp những trẻ nhỏ khác cùng lứa tuổi không? Nếu con của quý vị có trở ngại về sự di chuyển của các cơ bắp thịt, thì sẽ có bị chậm phát triển đến những bộ phận khác trong cơ thể, chẳng hạn như hệ thống tiêu hóa, và sự chênh lệch đến hệ thống đề kháng và nội tiết, những điều này cần được giải quyết. Cách tốt nhất và sớm nhất để kiểm tra sự phát triển người con của quý vị là kiểm tra các phản xạ sơ sinh.

Tại sao các phản xạ sơ sinh lại quan trọng? Các phản xạ sơ sinh là những căn bản cần thiết giúp cho trẻ thơ sống còn. Các em bé bắt đầu cuộc đời với não bộ rất là nhỏ bé, và chỉ có phần cốt não brainstem và thêm một chút cơ bắp thịt. Đây là lý do tại sao các phản xạ sơ sinh cần phải có. Những phản xạ sơ sinh không cần phải có sự suy nghĩ, chúng giúp cho các em bé tự nhiên thở, tự biết ăn khi đói, tư ưởn mình và khóc khi khó chịu, tự bị nhột khi có ai thọc lét. Mỗi phản xạ đóng một vai trò cần thiết cho sự phát triển của thai nhi và em bé, và làm sự lót đường cho những bước phát triển kế tiếp trong những giai đoạn phát triển ban đầu. Từ lúc ba tới năm tháng, những phản xạ sơ sinh cho thấy có sự thay đổi đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất trong giai đoạn phát triển đó là sự lật người. Các phản xạ sơ sinh rất quan trọng kể cả trước khi sinh ra. Những phản xạ sơ sinh này được phát triển ngay khi còn lúc đang ở trong bào thai để giúp thai nhi chui qua đường kênh sanh để chào đời. Nếu các phản xạ sơ sinh có trục trặc thì em bé sẽ có trở ngại khi sinh ra bằng cách tự nhiên. Sanh ngược chiều (Breech) là dấu hiệu cho thấy các phản xạ sơ sinh không làm việc đều hai bên. Còn khi sinh ra bằng cách mổ bụng C-section thì điều này có nghĩa là em bé đã bị lỡ cơ hội sử dụng những phản xạ sơ sinh ban đầu. Đối với những trường hợp này, các bác sĩ sản khoa hay nhi đồng cần truy tìm các triệu chứng liên hệ đến sự chênh lệch khả năng não bộ ngay sau khi sinh ra, nhưng tiếc rằng điều này rất ít khi xảy ra.

Sự di chuyển của các cơ bắp thịt là chìa khóa giúp cho sự phát triển khỏe mạnh của não bộ. Điều này giúp làm cho các gene làm não bộ phát triển và làm cho các tế bào thần kinh neurons lớn mạnh thêm, và từ đó liên lạc được với nhiều tế bào thần kinh neurons khác, điều này giúp trẻ em phát triển được đến bước kế tiếp và kế tiếp. Khi não bộ được lớn mạnh hơn và có nhiều sự liên lạc, thì lúc đó não bộ sẽ có khả năng cao hơn và từ đó giúp cho các em bé biết được thêm nhiều thứ. Khi mà não bộ của trẻ em có thêm nhiều sự liên lạc nơi các tế bào thần kinh neurons thì lúc đó não bộ sẽ không cần đến các phản xạ sơ sinh nữa. Lúc này thì não bộ sẽ chuẩn bị cho những khả năng vận động khó hơn, và những phản xạ mới này gọi là phản xạ cơ thể (postural reflexes). Lúc khoảng bốn đến sáu tháng tuổi thì các phản xạ sơ sinh sẽ dần dần mất đi và được thay thế bằng phản xạ cơ thể. Phản xạ cơ thể giúp hai bên của cơ thể di chuyển liên tiếp hay nối tiếp với nhau. Đây là điều giúp cho chúng ta đứng được bằng hai chân, và đi thông thả và đều. Khi các em bé có những khả năng này vào khoảng một tuổi, thì các em sẽ tự động đứng dậy và đi. Các phản xạ sơ sinh không khi nào mất đi hoàn toàn, và chúng lệ thuộc vào sự điều khiển của não bộ. Não bộ điều khiển các phản xạ sơ sinh bằng cách làm cho chúng di chuyển đều và phối hợp theo nhịp điệu. Nếu các em bé không di chuyển đủ để giúp kích thích các gene xây dựng não bộ, các phản xạ sơ sinh sẽ không được ngăn chặn. Nếu các phản xạ sơ sinh không được ngăn chặn thì não bộ sẽ không được phát triển theo thứ tự. Khi mà có bất cứ điều gì làm ảnh hưởng đến sự phát triển theo thứ tự của não bộ thì sẽ có thêm sự rủi ro não bộ bị chênh lệch khả năng. Lý do đưa đến vấn đề này là bởi vì não bộ không thể nhảy từ bước này sang bước khác được. Nếu mà não bộ có sự chậm trễ xây dựng một năng khiếu quan trọng, thì nó sẽ không thể đi ngược lại để làm lại công việc đó. Khi mà cơ hội đã bị mất thì không thể có lại được nữa. Đây là điều tạo ra sự bắt đầu chênh lệch khả năng não bộ. Tùy theo sự chênh lệch khả năng của não bộ tạo ra sự chênh lệch như thế nào, nếu mà có nhiều bước bị thiếu hụt, thì có thể đưa đến trường hợp tự kỷ hay là bất cứ trường hợp nào ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Tuy nhiên chúng ta có thể giúp sửa chữa hay ít ra là làm tốt hơn sự phát triển trong tương lai. Khi chúng ta giúp cho các em sớm chừng nào thì sẽ dễ dàng hơn khi giúp tạo lại sự thăng bằng và phát triển tốt hơn cho các em. Kiểm tra những phản xạ sơ sinh và những phản xạ cơ thể là những điều rất quan trọng giúp xác định mức độ bệnh của các em. Đa số các phản xạ sơ sinh đều hoạt động vào lúc các em mới sinh ra, nhưng từ từ lặn đi vào khoảng sáu tháng tuổi, và sau đó được thay thế bằng những di chuyển có sự chủ động hay là những di động.

Có thể là quý vị vẫn còn có một số phản xạ sơ sinh đang làm việc, nhất là khi quý vị có bị nghiêng về một số cá tính giống như tự kỷ hay là khi quý vị có nhiều bệnh, hay là khi quý vị có sự chênh lệch khả năng não bộ. Tôi đã có dịp nhìn thấy những điều này nơi các người lớn. Những người này có kể cho tôi nghe về những câu chuyện nói về sự khó khăn của hệ thống thần kinh của họ lúc còn bé, và ngày nay chúng ta có thể xếp loại và những trường hợp phát triển không bình thường của hệ thống thần kinh. Tôi đã tìm thấy các phản xạ sơ sinh vẫn còn nơi các em tự kỷ lớn tuổi, và điều này làm cho tôi có thể nói rằng đa số các em tự kỷ lớn tuổi vẫn còn có các phản xạ sơ sinh. Điều đáng mừng là việc làm cho mất đi các phản xạ sơ sinh nơi các em bé, nơi các em lớn tuổi, hay là nơi các người lớn không khó khăn lắm. Điều này rất là hữu ích bởi vì nó giúp làm giảm đi sự chênh lệch khả năng của hai khối não. Các phản xạ sơ sinh ghi chép trong sách vở kỹ lưỡng cho biết về sự quan trọng đối với các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ. Theo kinh nghiệm cho thấy thì các bác sĩ nhi đồng ít khi để ý đến điều này khi khám sức khỏe cho các em, có thể nói là sau sáu tháng tuổi thì chẳng còn bác sĩ nào để ý đến các phản xạ sơ sinh, lúc này thì đúng ra các phản xạ sơ sinh sẽ tự động mất đi. Các sách vở nói về hệ thống thần kinh trẻ em nói rằng sự hiện diện của các phản xạ sơ sinh sau sáu tháng tuổi là dấu hiệu não bộ có sự thương tích. Điều này cho thấy là các bác sĩ ít để ý đến các phản xạ sơ sinh mặc dù những phản xạ này cho biết được những dấu hiệu rất rõ ràng liên hệ đến sự phát triển của trẻ em theo từng giai đoạn.

Nếu một em bé bị chậm phát triển khả năng vận động, thì điều này phần lớn là do các phản xạ sơ sinh vẫn còn hiện diện. Điều này có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên, nhưng đặc biệt nhất là trong sáu tháng đầu. Quý vị nên hỏi các bác sĩ như đầu kiểm tra các phản xạ sơ sinh cho các em. Nếu người bác sĩ đó nói là không có làm công việc kiểm tra các phản xạ sơ sinh bởi vì chúng không có quan trọng thì tôi nghĩ là quý vị nên tìm bác sĩ khác. Cho dù bác sĩ có làm kiểm tra hay không, quý vị nên tự làm cho con mình. Điều này rất quan trọng cần biết là các phản xạ sơ sinh có làm việc hay nơi trẻ thơ hay không và khi nào chúng bắt đầu dần dần biến đi, thông thường là khoảng bốn tháng tuổi. Có khoảng hơn 30 phản xạ sơ sinh, nhưng chỉ có vài cái là liên hệ đến tự kỹ, và chúng ta cần để ý đến các phản xạ sơ sinh này. Tất cả các phản xạ sơ sinh này sẽ hiện diện đủ khi mới sinh ra. Tất cả các phản xạ sơ sinh này sẽ dần dần mất đi vào lúc bốn đến sáu tháng tuổi, ngoại trừ một phản sơ sinh gọi là plantar reflex mất đi vào khoảng một tuổi. Quý vị cần phải kiểm tra tất cả các phản xạ sơ sinh coi chúng có hiện diện đầy đủ lúc mới sinh ra hay không, rồi sau đó kiểm tra lại khoảng lúc bốn tháng tuổi coi chúng có đang dần dần mất đi hay không. Quý vị có thể thấy một số phản xạ sơ sinh sẽ hay hiện diện một bên của cơ thể. Điều này cho thấy là não bộ của một bên phát triển bình thường và bên kia thì không bình thường. Tình trạng này cũng có nghĩa là dây thần kinh bị thương hay là não bộ bị thương. Khi gặp điều này thì nên đưa bé đi khám bác sĩ. Thông thường thì các bác sĩ sẽ không tìm thấy điều gì không ổn, nhưng đây là điều không thể làm lơ được. Khả năng phát triển liên hệ đến sự vận động có nhiều ảnh hưởng, do đó rất quan trọng phải để ý đến điều này coi chúng có xảy ra đúng thời hạn hay không.

Nếu quý vị có các em lớn tuổi hơn, quý vị cũng nên kiểm tra coi các phản xạ sơ sinh có thật sự đã mất đi hết chưa. Nếu chưa thì quý vị dùng các phương cách tập luyện để làm cho chúng mất đi. Quý vị cũng có thể tự kiểm tra mình coi mình có mất hết các phản xạ sơ sinh chưa. Nếu chưa thì quý vị có thể tập những động tác để làm cho chúng mất đi.

Liên lạc:  BS. Đỗ HoàiVincent, San Jose Brain Wellness Institute, 2360 McKee Rd, Ste 5, San Jose, CA 95116, USA. Telephone: (408)770-9798; Email: drvincentdo@gmail.com ; www.SanJoseBrainWellnessInstitute.com ; Blog: sanjosebrainwellnessinstitute.blogspot.com